Вплив пірогенних пошкоджень та сінокосіння на ріст та розвиток аморфи кущової (Amorpha Fruticosa L.)

Автор(и)

  • Тарас Васильович Шевчик ННЦ «Інститут біології та медицини» КНУ імені Тараса Шевченка, Ukraine
  • Ігор Володимирович Соломаха Інститут агроекології і природокористування НААН, Ukraine https://orcid.org/0000-0001-8853-2973

DOI:

https://doi.org/10.33730/2077-4893.3.2020.211526

Ключові слова:

господарський вплив на рослини, Середнє Придніпров’я

Анотація

Активне поширення та негативна дія на природні екосистеми аморфи кущової (Amorpha fruticosa) викликає пошук способів впливу на її популяції з метою обмеження їх активного поширення. Пошкоджені вогнем і сінокосінням рослини Amorpha fruticosa досліджувались із метою виявлення реакції цього виду на дію цих чинників. Наведено результати спостережень та аналізу морфометричних даних, отриманих під час обстежень окремих особин аморфи, які були кілька разів пошкоджені весняними низовими пожежами, одиночним чи багаторазовим скошуванням. Основна мета цього дослідження — виявити характер реакції цього виду на дію таких способів впливу. В межах, пошкоджених вогнем та сінокосінням, локусів популяцій Amorpha fruticosa були зроблені повні геоботанічні описи та проведено морфометричне обстеження окремих модельних особин. Усі вимірювання здійснювалися під час повного завершення ростових процесів цього чагарнику. Отримані дані стали матеріалом для аналізу, порівняння та узагальнення відповідних висновків. Досліджено фрагменти популяції Amorpha fruticosa, пошкоджені слабким вогнем та сінокосінням із різною повторністю. Випалювання трави (низові пожежі) та сінокосіння влітку спричиняє перерву цвітіння і утворення плодів на один рік і призводить до значного зменшення приросту фітомаси в популяціях інвазійного виду-трансформера. Зокрема, видалення надземних частин рослини упродовж трьох років механізованим скошуванням порівняно з рослинами, скошеними таким чином упродовж одного року, призвело до зменшення кількості листя в кущах у 10 разів, середньої кількості листя на пагоні майже в 2 рази, середньої довжини пагона в 2,6 раза та зменшення суми приросту пагонів у 15 разів. У випадку одиничної пожежі середня довжина пагонів приросту зменшилась у 1,4 раза, а сума приросту пагонів у 1,5 раза.

Біографії авторів

Тарас Васильович Шевчик, ННЦ «Інститут біології та медицини» КНУ імені Тараса Шевченка

Shevchyk T.

Ігор Володимирович Соломаха, Інститут агроекології і природокористування НААН

кандидат біологічних наук

Посилання

DeHaan, L.J. et al. (2006). Evalvation of diversity among North American Accession of False Indigo (Amorpha fruticosa L.) for forage and biomass. Genetic Resources and Crop Evolution, 53 (7), 1463– 1476 [in English].

Sarateanu, V. et al. (2008). Approach on the shrub invasive species impact on western Romanien grasslands. Banat’s Univ. of agricultural sciences and veterinary medicine, 201, 315–318 [in English].

Chauge, N. & Fried, G. (2011). Community — level impacts of three invasive alien plants in Mediterranean coastal habitats. 3th International symposium enviromental weeds and invasive plants (pp. 17). Monteverite [in English].

Kelbel, P. (2012). Comparison of invasive woody plant species presence in the Botanical garden of P.J. Šafárik University in Košice from the viewpoint of time and management of sanitation measures. Thaiszia — Journal of Botany, 22 (2), 163–180 [in English].

Csiszar, A. et al. (2013). Allelopathic potential of sjme invasive woody plant species occurring in Hungari. Allelopathy Journal, 31, 2, 309–318 [in English].

Blagojevich, M., Konstantinovi, B., Kurjakov, A. & Samardźi, N. (2014). Seed Bank of Amorpha fruticosa L. on some Ruderal Sites in Serbia. Neobiota 2014: 8th International conference on biological invasions from understanding to action (3–8 November 2014) (pp. 74). Antalya, Turkey [in English].

Egoshin, A.V. (2014). Chuzherodnye vidy yuga Rossiyskogo Prichernomorya, ikh bioklimaticheskie i ekologo–geograficheskie trebovaniya [Alien species of the Russian Black Sea coast and their bioclimatic ecogeographical requirements]. Izvestiya Saratovskogo universiteta. Novaya seriya. Seriya Khimiya. Biologiya. Ekologiya — Известия Саратовского университета. Новая серия. Серия Химия. Биология. Экология, 14 (4), 36–62 [in Russian].

Burda, R.I. & Ignatyuk, O.A. (2012). Znachenie reproduktivnogo usiliya v protsesse antropogennoy migratsii Amorpha fruticosa (Fabaceae) [The importance of the reproductive capacity of Amorpha fruticosa (Fabaceae) during anthropogenic migration]. Ekosistemy, ikh optimizatsiya i okhrana — Optimization and Protection of Ecosystems, 7, 198–208 [in Russian].

Karmyzova, L. (2014). Ecological study of invasive Amorpha fruticosa at research biological stations within steppe zone, Ukraine. Visnyk Kharkivskoho natsionalnoho universytetu im. V.N. Karazina. Seriia: biolohiia — The Journal of V.N. Karazin Charkiv National University. Ser. Biology, 20, 1100, 300–304 [in English].

Shevchyk, T.V., Fitsailo, Т.V. & Solomakha, I.V. (2019). Heobotanichna ta fitoindykatsiina kharakterystyka tsenopopuliatsii Amorpha fruticosa L. v umovakh seriinykh tsenoziv zaplavy u nyzhnomu biefi Kanivskoi HES [Geobotanic and phytoindication characteristics of Amorpha fruticosa L. population in the serious coenosis conditions of the floodplain in the lower level Kaniv hydro power plant]. Ahroekolohichnyi zhurnal — Agroecological journal, 4, 93–107. DOI: 10.33730/2077–4893.4.2019.189466 [in Ukrainian].

Shevchyk, V.L. & Shevchyk, T.V. (2019). Fitotsenotychna kharakterystyka uhrupovan iz uchastiu Amorpha fruticosa (Fabaceae) u Serednomu Prydniprov’i (Ukraina) [Phytocenotic characteristics of plant communities with Amorpha fruticosa (Fabaceae) in the Middle Dnipro area (Ukraine)]. Ukrainskyi botanichnyi zhurnal — Ukranian Botanical Journal, 76 (1), 42–51. DOI: 10.15407/ukrbotj76.01.042 [in Ukrainian].

Lyubchenko, V.M. (1987). Rasprostranenie amorfy kustarnikovoy v fitotsenozakh Kanevskogo zapovednika [Distribution of shrub amorphous in the Kaniv Reserve phytocoenoses]. Byulleten GBS — Bulletin SBG, 146, 48–50 [in Russian].

Shevchyk, V.L., Borysenko, M.M. & Shevchyk, T.V. (2015). Amorpha fruticosa L. (Fabaceae) na zaplavi Kanivskoho pryrodnoho zapovidnyka ta mozhlyvosti korektsii fitotsenoziv z yii uchastiu [Amorpha fruticosa L. (Fabaceae) in the floodplain of Kanivskyi Nature Reserve and a possible correction of phytocenoses with its participation]. Naukovi osnovy zberezhennia biotychnoi riznomanitnosti — Наукові основи збереження біотичної різноманітності, 6 (13), № 1, 195–202 [in Ukrainian].

Mosyakin, S.L. & Fedoronchuk, M.M. (1999). Vascular plants of Ukraine. A nomenclatural checklist. Kyiv [in English].

##submission.downloads##

Опубліковано

2020-09-07

Номер

Розділ

ЕКОЛОГІЯ